ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Τα Μ113 ξανά στο προσκήνιο – Η FFG GmbH, οι προσφορές & το μέλλον των χιλιάδων ΤΟΜΠ της Ελλάδας

Η συζήτηση για τη μοίρα του τεράστιου στόλου M113 της Ελλάδας έχει περάσει σε νέα φάση: η αναβάθμιση μεγάλου αριθμού παλαιών M113 (εκτιμήσεις μιλούν για 300–400 αρχικά, με προοπτική επιπλέον παρτίδων) φαίνεται ότι συζητείται σοβαρά με ευρωπαϊκούς και ισραηλινούς ομίλους — και η γερμανική FFG Flensburger Fahrzeugbau GmbH εμφανίζεται ως ένας από τους πρακτικούς διεκδικητές με έτοιμο πακέτο αναβάθμισης.

Τι έχει ο ελληνικός στόλος M113 σήμερα;

Διάφορες πηγές τεκμηριώνουν ότι η Ελλάδα διαθέτει πολύ μεγάλο αριθμό τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού (ΤΟΜΠ) M113 — εκτιμήσεις κυμαίνονται γύρω στους ~2.000–2.900 οχημάτων συνολικά (συμπεριλαμβανομένων A1, A2 και εξειδικευμένων παραλλαγών), αποτέλεσμα παραλαβών σε δεκαετίες μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και κυρίως κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Η ηλικία, τα υλικά και οι τεχνικές προδιαγραφές των παλαιών μοντέλων (αλουμινένιο κέλυφος, παλαιά κινητήρια συγκροτήματα, ορισμένες παλιότερες παραλλαγές με βενζινοκινητήρες) τα κάνουν σήμερα αναντίστοιχα των σύγχρονων απαιτήσεων, αν χρησιμοποιηθούν ως έχουν για μεταφορά προσωπικού σε πεδία μάχης υψηλού κινδύνου.

Το M113 σχεδιάστηκε και εισήχθη στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις τη δεκαετία του 1960 — δεν είναι μεταπολεμικό όχημα του 1945. Η ιστορία παραδόσεων και μεταβιβάσεων σε ξένες χώρες εξηγεί τη μεγάλη διασπορά ηλικιών και εκδόσεων.

Η πρόταση της FFG (Flensburg) – Τι προσφέρει

Η FFG παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο πακέτο αναβάθμισης για το M113 που περιλαμβάνει, κατά την εταιρεία:

• βελτιωμένη βαλλιστική θωράκιση και προστασία έναντι ναρκών,
• νέο powerpack (κινητήρας, πιθανώς σύγχρονος diesel – επιλογές Mercedes αναφέρονται σε τεχνικές περιγραφές αναβαθμίσεων),
• αυτόματο κιβώτιο (ZF), διπλού κυκλώματος φρένα, αναβαθμίσεις πλαισίου/αναρτήσεων για μεγαλύτερο φορτίο, κλιματισμό και σύγχρονα ηλεκτρονικά.

Η FFG έχει μακρόχρονη εμπειρία σε M113-modernizations και τεχνικούς δείκτες εκτέλεσης — στην επίσημη παρουσίασή της αναφέρει εκατοντάδες ή χιλιάδες ανακαινίσεις σε διάφορες εκδόσεις. (Σελίδα προϊόντος FFG με περιγραφή M113 upgrade).

Άλλοι διεκδικητές και λύσεις που κυκλοφορούν

• Rafael (Ισραήλ) παρουσίασε αναβαθμισμένη παραλλαγή στο DEFEA 2025, με συστήματα προστασίας, ψηφιακή ενσωμάτωση και πρόταση για μετατροπή σε πιο ισχυρό όχημα μάχης/IFV.
• EODH (Ελληνική πρόταση) και άλλες εγχώριες πρωτοβουλίες έχουν προτείνει modular λύσεις (M113HEL) με στόχο τοπική παραγωγή/μονταρίσματα και χαμηλότερο κόστος ανά μονάδα.

Δημοσιεύματα του 2024–2025 αναφέρουν ότι η Αθήνα βάσει κόστους και χρονοδιαγράμματος προκρίνει την αναβάθμιση μεγάλου αριθμού M113 αντί αγοράς εντελώς νέων IFV (Bradley/VBCI), καθώς το κόστος αγοράς νέων οχημάτων είναι πολλαπλάσιο. Εκτιμήσεις κόστους ανά όχημα για αναβαθμίσεις κυμαίνονται (σε αναφορές) μεταξύ ~€1–8 εκατ. ανά μονάδα ανάλογα με το επίπεδο εξοπλισμού – και για αυτό το λόγο συνολικά κονδύλια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ συζητούνται στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος εκσυγχρονισμού.

Τεχνικά κρίσιμα σημεία — τι πρέπει να γνωρίζει ο αναγνώστης

• Θωράκιση: Τα αρχικά σώματα από αλουμίνιο προσφέρονται για ελαφριά θωράκιση· οι σύγχρονες αναβαθμίσεις προβλέπουν πρόσθετα εμπρόσθια/πλαϊνά πάνελ, αλλά το περιορισμένο αφετηριακό μέγεθος του σασί περιορίζει την τελική προστασία έναντι μεγάλων βλημάτων/σύγχρονων ATGM.
• Κινητήρες: Πολλές παλιές M113 είχαν βενζινοκινητήρες· ιστορικά προγράμματα αντικατάστασης με diesel μειώνουν τον κίνδυνο πυρκαγιάς και βελτιώνουν αυτονομία. Οι αναβαθμίσεις που προσφέρουν νέους Mercedes-τύπου κινητήρες και αυτόματο κιβώτιο (ZF) βελτιώνουν δραματικά κινητικότητα και ασφάλεια.
• Όπλα: Η τοποθέτηση τηλεχειριζόμενων πύργων με πυροβόλα 30 mm (αντί του υπάρχοντος .50 cal) μετατρέπει το όχημα σε πιο ισχυρό συνοδευτικό τεθωρακισμένο. Τέτοιες επιλογές αναφέρονται στις προσφορές Rafael, EODH και σε σχέδια FFG/άλλων.

Πού υπάρχουν επιβεβαιώσεις και πού ενημερώνονται οι αναφορές

• Η FFG δημοσιεύει επίσημα το M113 upgrade kit και τεχνικά χαρακτηριστικά στην ιστοσελίδα της.
• Rafael έδειξε prototype/παρουσίαση στη DEFEA 2025 για λύση M113.
• Διάφορα εξειδικευμένα δίκτυα (ArmyRecognition, BulgarianMilitary, CalibreDefence κ.ά.) καλύπτουν τις συζητήσεις για επιλογές αναβάθμισης έναντι αγοράς νέων IFV και αναφέρουν αριθμούς/εκτιμήσεις για τον ελληνικό στόλο.

Συμπέρασμα — γιατί έχει σημασία

Η αναβάθμιση μεγάλου αριθμού M113 είναι λογική από άποψη κόστους/χρόνου, επιτρέπει σημαντική αύξηση της διαθεσιμότητας τεθωρακισμένων μέσων και επεκτείνει τη «ζωή» του στόλου. Όμως υπάρχουν οροφές στις δυνατότητες προστασίας και ισχύος που ένα «παλιό» αλουμινένιο M113 μπορεί να φτάσει μετά από αναβαθμίσεις — σε πολλά σενάρια τα νέα IFV παραμένουν ποιοτικά ανώτερα. Οι προσφορές της FFG (έτοιμες λύσεις), της Rafael (προηγμένα πακέτα) και ελληνικές εναλλακτικές (EODH / METKA) δημιουργούν ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον όπου κόστη, χρόνοι παράδοσης, εγχώρια προστιθέμενη αξία και πολιτικές αποφάσεις θα κρίνουν το τελικό πρόγραμμα.