Η Σκιάθος

Ένας ύφαλος, ο Λευτέρης (στο μπογάζι του Λευτέρη), στέκει στη θάλασσα ανάμεσα στην ηπειρωτική Ελλάδα και το νησί που είναι το πλησιέστερο προς τις θεσσαλικές ακτές. Στην αρχαιότητα ονομαζόταν Μύρμηξ.
Η σημερινή πόλη της Σκιάθου ιδρύθηκε το 1829 από τον Ιωάννη Καποδίστρια κοντά στο Μπούρτζι, που είχαν χτίσει οι Βενετσιάνοι (bourz στα βενετσιάνικα σημαίνει κάστρο). Σήμερα είναι ένα από τα αξιοθέατα του νησιού.
Παλιά πρωτεύουσα του νησιού είναι το Κάστρο, που βρίσκεται στα βορινά, πάνω σ’ ένα επιβλητικό βράχο ύψους 200 μέτρων. Η κορυφή του είναι περιτειχισμένη και διαθέτει μια μόνο πύλη. Το τοπίο είναι συγκλονιστικά όμορφο και συναρπαστικά άγριο. Ο Παπαδιαμάντης το περιέγραψε με τα εξής λόγια:
«Γενικό προσκύνημα των κυμάτων, καθολική σύναξις όλων των ανέμων, των βρυχηθμών και όλων των αλαλητών και των καταιγίδων είναι οφνός και φαλακρός, ο υψίνωτος της πέτρας πάγος, το κάστρον. Δεν υπάρχει κύμα (…) που να μην έρχεται να φιλήσει τα κράσπεδα του αμαυρού τιτανίου αυτού τοπίου».
Από τα 300 σπίτια και τις 30 εκκλησίες του κάστρου ελάχιστα σώζονται. Η διαδρομή από το Κάστρο στη Χώρα είναι συναρπαστική. Περνά μέσα από τοποθεσίες που περιέγραψε με το μοναδικό του τρόπο ο Κοσμοκαλόγερος: Οροπέδιο της Πλατάνας, Άγιος Γιάννης του Πύργου, όρμος του Ξάνεμου, βράχοι της Κορακοφωλιάς, Μεγάλο Γιαλό, μοναστήρια του Αγίου Χαράλαμπου και του Ευαγγελισμού, διάσελο της Μολόχας.
Το μοναστήρι του Ευαγγελισμού χτίστηκε το 1794 σε σημείο όπου βρίσκονταν τα χαλάσματα άλλης αρχαιότερης μονής. Είναι συνυφασμένο με την ιστορία του νησιού. Βοήθησε το Κάστρο. Έκρυψε κουρσάρους, όπως ο Σταθάς και ο Νικοτσάρας. Την εποχή της επανάστασης έγινε καταφύγιο προσφύγων από τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία. Εκεί, η Ιερά Σύνοδος εξόρισε το 1839 τον Θεόφιλο Καΐρη.
Πειρατές και ληστές απογύμνωσαν το μοναστήρι. Η συμμορία του Βελέτζα άρπαξε τα πολύτιμα σκεύη του. Στη βιβλιοθήκη της Μονής υπάρχουν πατριαρχικά έγγραφα, χειρόγραφα και εκατοντάδες παλιά βιβλία.
Σημαντικό είναι επίσης το μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που χτίστηκε το 1540. Υπάρχει ακόμα η Παναγία η Κουνίστρα που χρονολογείται τον ΙΖ’ αιώνα. Της δόθηκε αυτό το όνομα επειδή ένας καλόγερος βρήκε την εικόνα της Παναγίας κρεμασμένη σε δέντρο.