Το Μνημείο Ηρώων Πεσόντων στη Σκιάθο – Ένα διαχρονικό σύμβολο τιμής & μνήμης
Από το βιβλίο του Γιώργου Σανιδά «Αθέατη Σκιάθος»
Μετά το τέλος των συνεχών πολέμων που σημάδεψαν την Ελλάδα κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, η Σκιάθος αποφάσισε να τιμήσει τους ήρωες που θυσιάστηκαν για την πατρίδα.
Στις 12 Δεκεμβρίου 1953, το Κοινοτικό Συμβούλιο Σκιάθου έλαβε την ιστορική απόφαση για την ανέγερση Μνημείου Ηρώων Πεσόντων.
Η απόφαση αυτή αποτέλεσε πράξη εθνικής ευγνωμοσύνης, αλλά και συνείδησης ιστορικού χρέους. Με τη συνδρομή της τότε Νομαρχίας, προκηρύχθηκε διαγωνισμός και το έργο ανατέθηκε έναντι 45.000 δραχμών στον γνωστό γλύπτη Νικόλαο Παυλόπουλο (Νικόλα) — τον ίδιο δημιουργό που είχε φιλοτεχνήσει και την προτομή του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη για 30.000 δραχμές.
🎨 Το καλλιτεχνικό όραμα
Σύμφωνα με τα πρακτικά της απόφασης, ζητήθηκε από τον γλύπτη να φιλοτεχνήσει:
«Ανάγλυφο παράσταση επί λευκού μαρμάρου Πεντέλης, που να συμβολίζει τη Μητέρα Ελλάδα, δαφνοστεφανωμένη δια τας νίκας και οδηγούσαν και πάλιν εις την Νίκην τον Έλληνα ήρωα, υπερασπιστή του πατρίου εδάφους, της τιμής και της πίστεως.»
Ο Νικόλας Παυλόπουλος ανταποκρίθηκε με αριστουργηματικό τρόπο.
Το 1955, επί προεδρίας Ευθυμίου Ευθυμιάδη, το περίλαμπρο γλυπτό τοποθετήθηκε μπροστά στην προβλήτα του σημερινού λιμανιού, αποτελώντας από τότε ένα σύμβολο εθνικής περηφάνιας και συλλογικής μνήμης.
🕯️ Οι στίχοι που συγκινούν
Στη βάση του μνημείου χαράχτηκαν οι στίχοι του ποιητή Ιωάννη Πολίτη, που συμπυκνώνουν το μεγαλείο της θυσίας:
«Εδώ δεν ξεχωρίζουν
με ονόματα οι νεκροί·
στη δόξα σμίγουν
κι ένας είναι όλοι μαζί.»
Λιτοί, αλλά συγκλονιστικοί, οι στίχοι αυτοί υπενθυμίζουν πως οι ήρωες δεν έχουν ανάγκη από ονόματα — γιατί η ίδια η μνήμη του λαού είναι το αιώνιο μνημείο τους.
🏛️ Η πορεία του μνημείου στον χρόνο
Κατά τα χρόνια της Μεταπολίτευσης, το Μνημείο μεταφέρθηκε και τοποθετήθηκε σε πάρκο στην άκρη της νέας παραλίας, όπου παραμένει μέχρι σήμερα.
Είναι ένα σημείο σεβασμού, περισυλλογής και υπερηφάνειας, όπου κάθε περαστικός μπορεί να σταθεί για λίγο, αναλογιζόμενος τις θυσίες εκείνων που αγωνίστηκαν για την ελευθερία.
✍️ Ένα κομμάτι της «Αθέατης Σκιάθου»
Το κείμενο και οι πληροφορίες προέρχονται από το βιβλίο του Γιώργου Σανιδά «Αθέατη Σκιάθος», μια εξαιρετική καταγραφή των άγνωστων ιστοριών, προσώπων και συμβόλων που διαμόρφωσαν την ταυτότητα του νησιού.
📖 Πηγή: Απόσπασμα από το βιβλίο «Αθέατη Σκιάθος» του Γιώργου Σανιδά
