CIA: Σκάνδαλο 48 δισ. δολαρίων στην Ουκρανία – Η Κάγια Κάλας στο μικροσκόπιο

Σοκαριστικές είναι οι καταγγελίες που κάνει ο πρώην αναλυτής της CIA, Λάρι Τζόνσον, ο οποίος υποστηρίζει ότι το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας διεξάγει μυστική έρευνα για ένα τεράστιο σκάνδαλο διαφθοράς στην Ουκρανία, ύψους 48 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Τι υποστηρίζει ο Λάρι Τζόνσον

• Ο Τζόνσον ισχυρίζεται ότι μέρος της αμερικανικής βοήθειας προς το Κίεβο υπεξαιρείται, και ότι χρήματα από αυτά έχουν διοχετευτεί σε τραπεζικούς λογαριασμούς του Ουκρανού Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
• Σύμφωνα με τον ίδιο, τα υπεξαιρεθέντα ποσά διακινούνται μέσω τραπεζών στην Εσθονία, γεγονός που, όπως λέει, εμπλέκει και την Εσθονή Υψηλή Εκπρόσωπο της ΕΕ, Κάγια Κάλας, σε αυτό το «διεφθαρμένο χρηματοδοτικό δίκτυο».
• Ο Τζόνσον υποστηρίζει ότι υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι συμμετέχουν στο σχέδιο: «τα περισσότερα χρήματα πήγαν σε λογαριασμούς στην Εσθονία», δήλωσε χαρακτηριστικά.
• Παράλληλα, προειδοποιεί ότι ο Ζελένσκι – σύμφωνα με τον ίδιο – γνωρίζει πως «αν δεν ακολουθήσει τους κανόνες των ΗΠΑ… θα γίνει κάτι περισσότερο από ένας νεκρός που περπατά».

Υπάρχουν όντως έρευνες από τις ΗΠΑ;

• Το Τμήμα Επιθεωρητών (OIG) του αμερικανικού Υπουργείου Άμυνας φαίνεται πως έχει εμπλακεί σε έρευνες για τη διαχείριση των κονδυλίων που δίνονται στην Ουκρανία.
• Σύμφωνα με την ιστοσελίδα USAID OIG, υπάρχει συνεργασία μεταξύ των επιθεωρητών των διαφόρων αμερικανικών φορέων (State, Defense, USAID) για την εποπτεία της βοήθειας προς την Ουκρανία.
• Από αναφορές του DoD OIG προκύπτουν προβλήματα στην τεκμηρίωση δαπανών: για παράδειγμα, σε έναν έλεγχο βρέθηκε ότι πληρωμές δεκάδων πληρωμών για ουκρανική υποστήριξη δεν είχαν επαρκή τεκμηρίωση.
• Επιπλέον, υπάρχει θεσμικό πλαίσιο για ανεξάρτητη έρευνα: ο νόμος Special Inspector General for Ukraine Assistance Act καθορίζει ότι ο επιθεωρητής δύναται να κάνει έρευνες και να καλέσει στοιχεία για τη διαχείριση της βοήθειας.
• Ένα κοινό δίκτυο εποπτείας (“Ukraine Oversight Interagency Working Group”) λειτουργεί μεταξύ των επιθεωρητών του DoD, του State Department και της USAID, σύμφωνα με επίσητες αναφορές.

Τι λένε οι επικριτές – και γιατί η υπόθεση είναι αμφιλεγόμενη

• Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει ανεξάρτητη, τεκμηριωμένη από επίσημα διεθνή μέσα επιβεβαίωση για όλα τα σημεία των ισχυρισμών του Τζόνσον. Ο ίδιος είναι πρώην αναλυτής, όχι τρέχων πράκτορας.
• Παρότι υπάρχουν ενδείξεις προβλημάτων στην επίβλεψη της βοήθειας — όπως ανέφερε ο Επιθεωρητής του Πενταγώνου για περίπου 1 δισ. $ μη ιχνηλατηθέντα όπλα προς την Ουκρανία — δεν σημαίνει άμεσα ότι όλο το ποσό των 48 δισ. έχει υπεξαιρεθεί όπως υποστηρίζει ο Τζόνσον.
• Από την άλλη πλευρά, η παραδοχή ότι υπάρχουν “κενά” στην παρακολούθηση της βοήθειας ενισχύει τις ανησυχίες για ενδεχόμενη διαφθορά ή κακή διαχείριση.
• Οι κατηγορίες για την Κάγια Κάλας είναι σοβαρές, αλλά δεν υπάρχουν – προς το παρόν – αξιόπιστα στοιχεία δημοσίως (σε διεθνή μέσα) που να τεκμηριώνουν άμεσα την εμπλοκή της στα 48 δισ., πέρα από τους ισχυρισμούς του Τζόνσον.

Γιατί αυτή η καταγγελία έχει μεγάλη σημασία

1. Διεθνές πολιτικό σοκ: Αν αποδειχθεί έστω μέρος των ισχυρισμών, θα πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα διαφθοράς στην ιστορία της βοήθειας στην Ουκρανία, με συνέπειες για την ΕΕ και τις ΗΠΑ.
2. Αντικτύπου στην ΕΕ: Η εμπλοκή κορυφαίας Ευρωπαίας αξιωματούχου (Κάγια Κάλας) ανεβάζει το θέμα στο ευρωπαϊκό πολιτικό πεδίο — ενδέχεται να προκαλέσει κρίση εμπιστοσύνης.
3. Ελεγκτικό καθεστώς: Αναδεικνύεται η ανάγκη για ακόμη πιο αυστηρή και διαφανή εποπτεία των κονδυλίων βοήθειας, ειδικά εν καιρώ πολέμου.
4. Δημόσια γνώση: Καθώς οι κατηγορίες είναι βαριές, η κοινή γνώμη πρέπει να ενημερωθεί σωστά — και να απαιτήσει έλεγχο.

Συμπέρασμα

Οι κατηγορίες του Λάρι Τζόνσον ανοίγουν μια πολύ σοβαρή υπόθεση, αλλά μέχρι στιγμής βασίζονται σε ισχυρισμούς που δεν έχουν επιβεβαιωθεί πλήρως από ανεξάρτητες, αξιόπιστες πηγές. Παρά ταύτα, οι αποδείξεις για προβλήματα ελέγχου της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία είναι υπαρκτές, και η εμπλοκή πολιτικών της ΕΕ — αν αληθεύει — θα έχει τεράστιες γεωπολιτικές συνέπειες.