Απίστευτο: Με τις πλάτες του συστήματος ετοιμάζουν «χαράτσι» σε κάθε συναλλαγή μέσω IRIS;

Μια νέα ρύθμιση που αφορά την υπηρεσία IRIS payments έχει προκαλέσει κύμα αντιδράσεων και ανησυχίας μεταξύ καταναλωτών και επαγγελματιών. Από την ανάλυση της σχετικής εικόνας που έστειλες και πληροφοριών που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, αναδύεται το ερώτημα: μήπως «με τις πλάτες των κυβερνώντων» ετοιμάζεται ένα έμμεσο χαράτσι σε κάθε συναλλαγή;

Τι λένε τα ανεπίσημα έγγραφα

Από το τεκμηριωμένο απόσπασμα που διαθέτουμε σε εικόνα:

• Η υπηρεσία IRIS εντάσσεται στο χαρτοφυλάκιο υπηρεσιών αποδοχής πληρωμών της Nexi.
• Για κάθε συναλλαγή μέσω IRIS, προβλέπεται χρέωση 0,70% επί του ποσού της συναλλαγής.
• Η χρέωση αυτή, όπως δηλώνεται, αντανακλά το λειτουργικό κόστος και το κανονιστικό πλαίσιο της υπηρεσίας, με στόχο τη συμμόρφωση προς τη νομοθεσία και την ασφάλεια των συναλλαγών.
• Στα τερματικά POS που στέλνουν συναλλαγές προς εκκαθάριση αποκλειστικά στη Nexi, η ενεργοποίηση της πληρωμής IRIS γίνεται αυτόματα, χωρίς επιπλέον τεχνική ενέργεια από την επιχείρηση — υπό την προϋπόθεση ότι το τερματικό είναι συνδεδεμένο στο διαδίκτυο.
• Για POS που δεν αποστέλλουν αποκλειστικά στην Nexi, απαιτείται επικοινωνία με τον πάροχο του POS για να ενημερωθεί η δυνατότητα αποστολής συναλλαγών IRIS προς τη Nexi.
• Η υπηρεσία IRIS υποστηρίζει πληρωμές POS, SoftPOS και e-Commerce, με αυτόματη ενσωμάτωση — σύμφωνα με το εγχειρίδιο ενεργοποίησης της Nexi.

Αν λοιπόν αυτό το 0,70% είναι όντως αληθές και εφαρμόζεται ευρέως, πρόκειται για μια σημαντική επιβάρυνση σε κάθε συναλλαγή που γίνεται με το σύστημα IRIS — και όχι μόνο για τις μεγάλες επιχειρήσεις ή για ειδικές περιπτώσεις.

Τι ισχύει σήμερα και τι αλλάζει με τον νόμο

Από τις επίσημες πηγές και ρεπορτάζ:

• Η υπηρεσία IRIS (Immediate Real-time Interbank Settlement) είναι το σύστημα άμεσων πληρωμών της ΔΙΑΣ.
• Από τις 1η Νοεμβρίου 2025, όλες οι επιχειρήσεις — φυσικά καταστήματα και ηλεκτρονικά καταστήματα (e-shops) — υποχρεούνται να δέχονται πληρωμές μέσω IRIS, είτε μέσω POS είτε με QR κωδικό.
• Για τους καταναλωτές, οι μεταφορές χρημάτων (P2P) μέσω IRIS θα είναι χωρίς προμήθεια, για ποσά έως 500 €/ημέρα.
• Ωστόσο, σύμφωνα με το FAQ της Nexi, “χρέωση υπάρχει ανά συναλλαγή, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις πληρωμές μέσω καρτών.” Η χρέωση αυτή αποδίδεται στο λειτουργικό κόστος και στο κανονιστικό πλαίσιο που διέπει την υπηρεσία.
• Στο νομικό πεδίο, όσες επιχειρήσεις δεν συμμορφωθούν με την υποχρέωση αποδοχής πληρωμών μέσω IRIS ενδέχεται να επιβληθούν πρόστιμα, όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 της ΚΥΑ 119899/2023.
• Σημειώνεται επίσης πως η χρέωση 0,70% που εμφανίζεται στην εικόνα δεν έχει επιβεβαιωθεί επίσημα από δημόσιες τραπεζικές ανακοινώσεις ως γενική εφαρμογή. Μπορεί να αφορά ειδικές ρυθμίσεις της Nexi για αποδοχή IRIS σε συγκεκριμένα τερματικά POS.

Ένα έμμεσο «χαράτσι» ή λογική επιβάρυνση;

Αυτό που προκαλεί ανησυχία είναι ο εξής συνδυασμός παραγόντων:

1. Υποχρεωτική αποδοχή IRIS: Η κυβέρνηση και η νομοθεσία πλέον “επιβάλλουν” σε κάθε επιχείρηση να δέχεται αυτόν τον τρόπο πληρωμών.
2. Χρέωση ανά συναλλαγή: Αν ισχύει το 0,70% που αναγράφεται στην εικόνα, αυτή η προμήθεια ουσιαστικά μεταφέρεται στον καταναλωτή ή “χωνεύεται” από τον επαγγελματία — και στις δύο περιπτώσεις, λειτουργεί ως ένα είδος χαρατσιού.
3. Διαφάνεια και έλεγχος: Η εικόνα μοιάζει σαν διαρροή εγγράφου της Nexi ή οδηγού POS — την ίδια ώρα, η δημόσια ενημέρωση που δίνουν οι τράπεζες επιμένει ότι οι πληρωμές για τον καταναλωτή γίνονται «χωρίς κόστος».
4. Η πρόφαση κόστους: Όπως το αναφέρει το FAQ της Nexi, η χρέωση «αντικατοπτρίζει το λειτουργικό κόστος και το κανονιστικό πλαίσιο».

Αν αυτό το 0,70% εφαρμοστεί γενικά, τότε κάθε αγορά ή πληρωμή που γίνεται μέσω IRIS θα έχει ένα επιπλέον κόστος — και η αναγκαστικότητα της χρήσης του συστήματος μετατρέπει αυτή τη χρέωση σε έμμεσο φόρο.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε και πώς να αντιδράσουμε

• Καλό είναι να ζητάμε πάντα αποδείξεις με ανάλυση — αν η επιχείρηση χρεώνει 0,70% ως «IRIS phí», να φαίνεται καθαρά.
• Εξετάσουμε αν το POS της επιχείρησης αποστέλλει τις συναλλαγές αποκλειστικά μέσω της Nexi — αυτό μπορεί να επηρεάζει τη χρέωση.
• Ενημέρωση και πίεση μέσω των καταναλωτικών οργανώσεων και μέσω κοινωνικών μέσων. Η διαφάνεια είναι κρίσιμη.
• Παρακολούθηση των επίσημων ανακοινώσεων τραπεζών και της Nexi — αν όντως υιοθετηθεί αυτή η χρέωση, να έχουμε αποδείξεις για να ασκήσουμε έννομη πίεση.