Επίσκεψη Σκιαθιτών στην Ιερά Μονή Παναγίας Πορταΐτισσας στον Έβρο στην Γερόντισσα Εφραιμία (Photos)

Επίσκεψη πιστών χριστιανών από τη Σκιάθο στον Έβρο για ευλογία στην Παναγία την Πορταΐτισσα!
Με τις ευλογίες του Ηγούμενου πατέρα Ιωσήφ Κατσούρα της Ιεράς Μονής Ευαγγελίστριας Σκιάθου και του Ιερομόναχου Γερασίμου πραγματοποιήθηκε η επισκεψη στην Γερόντισσα -Ηγουμένη Έφραιμία η οποία να αναφέρουμε ότι η καταγωγή της είναι από τη Σκιάθο.

Ιερά Μονή Παναγίας Πορταΐτισσας Κορνοφωλιάς

Η Μονή είναι Μετόχι της Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους και δεν ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Διδυμοτείχου όπως οι υπόλοιπες Μονές της περιοχής. Είναι κτισμένη σε απόσταση 1χλμ. δυτικά του χωριού, πάνω στον λόφο «Κουρί» και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το φημισμένο πανηγύρι της Μονής γίνεται Εννιάμερα της Παναγίας δηλαδή στις 22 και 23 Αυγούστου.

Σύμφωνα με τους ιστορικούς το πότε ανεγέρθηκε δεν έχει ακόμα γίνει γνωστό. Φημολογείται ότι βρίσκεται εκεί γύρω στους τέσσερις με πέντε αιώνες. Στις αρχές του 18ου αιώνα το Μοναστήρι δόθηκε αρχικώς ανεπίσημα ως μετόχι στο Άγιο Όρος. Στην συνέχεια το 1747 μετά την σύμφωνη γνώμη των κατοίκων του χωριού και με τις ενέργειες του Μητροπολίτη Διδυμοτείχου Αυξέντιου και του ηγούμενου της Μονής, Ιερομόναχου Αυξέντιου πέρασε στην κυριότητα της Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους, με Πατριαρχικό σιγίλιο (απόφαση) της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, επί Πατριαρχίας Παϊσίου Β΄. Το συγκεκριμένο σιγίλιο βρίσκεται στην βιβλιοθήκη της Μονής Ιβήρων.

Ο επισκέπτης μπορεί να δει το αντίγραφο της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας της Πορταίτισσας καθώς και τα λείψανα του ποδιού του Αγίου Χαραλάμπους τα οποία ήρθαν στην κατοχή της Μονής μετά την παραχώρησή της στην Μονή Ιβήρων. Επίσης αξίζει κανείς να θαυμάσει το παλιό ξυλόγλυπτο, σκαλιστό, επίχρυσο με τις παλιές εικόνες τέμπλο του ναού καθώς και την Δέσποινα των Ιλασμών που κρατεί στο αριστερό χέρι τον θεϊκό της γιό και είναι καλυμμένη από τα αναρίθμητα τάματα των πιστών.

Σύμφωνα με μαρτυρίες παλαιότερων το μοναστήρι υπήρξε μεγάλο θρησκευτικό και πνευματικό κέντρο καθώς λειτουργούσε σχεδόν σαν κρυφό σχολειό κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Η εικόνα του μοναστηριού βέβαια τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει πάρα πολύ κάποτε ήταν ένα μόνο μικρό εκκλησάκι, και ένας μικρός χώρος για να μένουν οι μοναχές. Τώρα συναντά κανείς τεράστια κτίσματα, ανακαινισμένα και ευπρεπισμένα, ξενώνες για τους καλεσμένους, χώρους έκθεσης εργόχειρων, μικροί ναΐσκοι διάσπαρτοι στον τεράστιο χώρο της Μονής. Εκεί που κάποτε βρισκόταν το τρεχούμενο και πόσιμο νερό της πηγής το οποίο κατέληγε σε μία εξωτερική δεξαμενή τώρα συναντά κανείς πέτρινες διακοσμητικές κατασκευές καθώς η πηγή έγινε υπόγεια δεξαμενή και πηγάδι που βρίσκεται μέσα στην εκκλησία και αποτελεί άγιασμα του. Εκεί που κάποτε υπήρχαν ακαλλιέργητες εκτάσεις ανεκμετάλλευτες, τώρα υπάρχουν εκτάσεις με τριφύλλια, αμπέλια, θερμοκήπια, ζωοτεχνικές εγκαταστάσεις από τα οποία τρέφονται και συντηρούνται οι μοναχές που διαμένουν στο μοναστήρι αλλά και οι φιλοξενούμενοι. Όλα αυτά γίνανε από την γενναιοδωρία των πιστών αλλά και από την άοκνη, επίπονη και επίμονη προσπάθεια των μοναχών που εργάζονται νυχθημερόν για να συντηρήσουν όλο αυτό το οικοδόμημα.

Η εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας

Μία από τις πιο σημαντικές και αρχαιότερες εικόνες είναι η Άγια εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας. Η ιερή εικόνα ξεχωρίζει ανάμεσα σε άλλες και είναι γνωστή για τα θαύματά της.

Πού βρισκόταν η εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας

Σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση, η εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας ήταν φυλαγμένη στη Νίκαια της Μικράς Ασίας. Ήταν τοποθετημένη σε μία ιδιόκτητη εκκλησία από μία ευλαβή γυναίκα και τον γιο της.

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης εικονομαχίας, κατάσκοποι του βασιλιά αντιλήφθηκαν την ύπαρξη της εικόνας και απείλησαν τη ζωή της γυναίκας εάν δεν τους δωροδοκούσε. Η θεοσεβούμενη γυναίκα τους υποσχέθηκε να τους δώσει χρήματα κι έτσι κέρδισε μία μέρα.

Το θαυμαστό γεγονός με την εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας

Την ίδια νύχτα, η γυναίκα προσευχήθηκε μπροστά στην εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας και την τοποθέτησε στη θάλασσα, έτσι ώστε να τη σώσει από τα χέρια των εικονομάχων. Καθώς την άφηνε στη θάλασσα, είπε τα εξής λόγια:

«Δέσποινα Θεοτόκε, εσύ έχεις τη δύναμη κι εμάς να διασώσεις από την οργή του Βασιλιά, αλλά και την εικόνα σου από τον καταποντισμό». Τότε έγινε κάτι πραγματικά αξιοθαύμαστο!

Η εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας στάθηκε σε όρθια θέση και κατευθύνθηκε προς τα δυτικά, στο Περιβόλι της Παναγίας. Η γυναίκα, παρατηρώντας συγκινημένη αυτό το γεγονός, απευθύνθηκε προς το γιο της λέγοντάς του: «Εγώ, παιδί μου, για την αγάπη της Παναγίας είμαι έτοιμη να πεθάνω. Εσύ να φύγεις. Να πας στην Ελλάδα».

Η εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας στο Άγιον Όρος

Ο γιος της γυναίκας ετοιμάστηκε χωρίς καθυστέρηση και αναχώρησε προς τη Θεσσαλονίκη και από εκεί προς το Άγιον Όρος, όπου έγινε μοναχός. Ως μοναχός ασκήτεψε στον τόπο όπου αργότερα ιδρύθηκε η Μονή Ιβήρων. Ήταν θέλημα Θεού, γιατί με αυτό τον τρόπο πληροφορήθηκαν κι άλλοι μοναχοί για την ιστορία της θαυματουργής εικόνας.

Τα χρόνια πέρασαν και ο μοναχός αναπαύθηκε εν ειρήνη. Όταν ολοκληρώθηκε η ίδρυση της Μονής Ιβήρων, στα ανοιχτά της θάλασσας, εμφανίστηκε η ιερή εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας που ξεχώριζε από ένα φωτεινό στύλο, ο οποίος ξεκινούσε από τη θάλασσα και έφτανε μέχρι τον ουρανό. Οι μοναχοί όταν είδαν την εικόνα, προσπάθησαν να την πλησιάσουν, μα όσο την πλησίαζαν, αυτή απομακρυνόταν.

Το θαύμα με τον Όσιο Γαβριήλ

Αυτό συνέβαινε μέρα και νύχτα για αρκετές μέρες. Χωρίς να πετύχουν κάτι, οι μοναχοί πήγαν στην εκκλησία για να προσευχηθούν και να ζητήσουν από τον Κύριο να χαρίσει την εικόνα στο μοναστήρι τους. Σε έναν από τους μοναχούς, τον όσιο Γαβριήλ εμφανίστηκε η Θεοτόκος και του είπε:

«Να πεις στον ηγούμενο και στους αδελφούς ότι θα σας παραδώσω την εικόνα μου, για να σας προστατεύει. Θα μπεις κατόπιν στη θάλασσα, θα περπατήσεις πάνω στα κύματα, κι έτσι θα καταλάβουν όλοι την εύνοια μου για το μοναστήρι σας».

Με εντολή της Υπεραγίας Θεοτόκου λοιπόν, ο όσιος Γαβριήλ βάδισε πάνω στη θάλασσα, η οποία απέκτησε στερεή μορφή. Παρέλαβε την εικόνα και την μετέφερε προς τα έξω, στη ξηρά. Έκτοτε, στο σημείο εκείνο αναβλύζει αγίασμα με το οποίο αγιάζονται οι πιστοί που το επισκέπτονται.

Η μεταφορά της εικόνας στο νέο παρεκκλήσι της Μονής Ιβήρων

Ύστερα από το περιστατικό με την παραλαβή της εικόνας της Παναγίας Πορταΐτισσας από τον γέροντα Γαβριήλ, οι μοναχοί την τοποθέτησαν στο Καθολικό της Μονής Ιβήρων σε ειδικό προσκυνητάριο.

Την επόμενη μέρα, ο εκκλησιαστικός πήγε να ανάψει τα καντήλια και ανακάλυψε πως η ιερή εικόνα έλειπε. Δεν άργησε να βρεθεί η εικόνα και την ξανά τοποθέτησαν οι μοναχοί στο ειδικό προσκυνητάριο.

Το ίδιο γεγονός συνέβη τρεις φορές ώσπου η Θεοτόκος εμφανίστηκε στον όσιο Γαβριήλ και του ανέφερε το εξής: «Να πεις στους αδελφούς να μη μ’ ενοχλούν. Δεν ήρθα εδώ για να φυλάγομαι από σας, αλλά να σας φυλάω. Όσοι ζείτε στο Όρος τούτο ενάρετα, να ελπίζετε στην ευσπλαχνία του Υιού μου. Γιατί, όσο υπάρχει η εικόνα μου μέσα στη μονή σας, η χάρη και το έλεος Του θα σας επισκιάζουν πάντοτε».

Έτσι, οι μοναχοί έχτισαν παρεκκλήσι κοντά στην πύλη της Μονής και εκεί τοποθέτησαν την άγια εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας. Από τότε η Θεοτόκος προστατεύει τη Μονή και εξυπηρετεί τις ανάγκες της, όπως άλλωστε το υποσχέθηκε.

Το θαύμα της εικόνας της Παναγίας Πορταΐτισσας στη Μόσχα

Περίπου το 1651 μ.Χ., οι 365 μοναχοί της Μονής βίωναν οικονομικές δυσκολίες. Έτσι, ζήτησαν από τη Θεοτόκο να φροντίσει για τη συντήρησή τους. Η Παρθένος Μαρία εκπλήρωσε την υπόσχεση που έδωσε περί φροντίδας και προστασίας της Μονής με το παρακάτω θαύμα.

Την ίδια περίοδο η κόρη του Ρώσου τσάρου, Αλεξίου Μιχαήλοβιτς ήταν πολύ άρρωστη. Είχε παράλυση στα πόδια και οι γιατροί πίστευαν πως δεν μπορούσε να θεραπευτεί.

Ένα βράδυ εμφανίστηκε στον ύπνο της κόρης του τσάρου η Θεοτόκος και δίνοντας της θάρρος και υπόσχεση πως θα την θεραπεύσει, της είπε: «Να πεις στον πατέρα σου να φέρει από τη μονή των Ιβήρων την εικόνα μου την Πορταΐτισσα».

Το επόμενο πρωί, όταν ξύπνησε η κόρη, μετέφερε την εντολή της Αειπαρθένου Μαρίας για τη μεταφορά της εικόνας από τη Μονή. Ωστόσο, οι μοναχοί φοβούμενοι πως δεν θα τους επιστραφεί η ιερή εικόνα, έστειλαν ένα πιστό αντίγραφο της με τιμητική συνοδεία τεσσάρων ιερομόναχων.

Όταν έφτασε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας στη Μόσχα, όλοι, από βασιλείς μέχρι απλούς ανθρώπους έτρεξαν να την υποδεχτούν και να την προϋπαντήσουν. Από την άλλη μεριά, η πριγκίπισσα ξάπλωνε στο κρεβάτι μέχρι τη στιγμή που έμαθε για το χαρμόσυνο γεγονός. Τότε είπε: «Τί; φώναξε. Έρχεται η Παναγία, κι έμενα με άφησαν εδώ;».

Η πριγκίπισσα σηκώθηκε γρήγορα από το κρεβάτι και κυριολεκτικά έτρεξε για να υποδεχθεί και η ίδια την ιερή εικόνα. Ο κόσμος σάστισε όταν την είδε να τρέχει όμως η συγκίνηση κορυφώθηκε κατά την τελετή της προσκυνήσεως της εικόνας της Παναγίας.

Οι ιερομόναχοι πρόσφεραν στον τσάρο την εικόνα λεγοντας: «Μεγαλειότατε, είπαν οι απεσταλμένοι, προσφέρουμε τη σεπτή αυτή εικόνα σαν δώρο στο ευσεβές ρωσικό έθνος». 

Η παραχώρηση της Μονής του Αγίου Νικολάου ως ένδειξη ευγνωμοσύνης 

Ο τσάρος τους απάντησε συγκινημένα:  «Σας ευχαριστώ. Σε ένδειξη της ευγνωμοσύνης μου σας παραχωρώ μία από τις καλύτερες μονές της πρωτεύουσας, τον άγιο Νικόλαο. Επίσης, ετήσιο επίδομα από 2.500 ρούβλια, ατέλεια σε ό,τι εισάγετε και εξάγετε από τη χώρα μου, καθώς και δωρεάν μετακίνηση των απεσταλμένων σας».

Το μετόχι του Αγίου Νικολάου παρέμεινε στην κυριότητα της Μονής Ιβήρων μέχρι το 1932 μ.Χ. Έκτοτε, της παρείχε πολλά έσοδα που μπορούσαν να κάλύψουν σχεδόν όλες τις υλικές της ανάγκες.

Πότε εορτάζει η Παναγία Πορταΐτισσα

Η Παναγία Πορταΐτισσα τιμάται κάθε χρόνο στις 2 Φεβρουαρίου, την εορτή της Υπαπαντής του Χριστού.

Ρεπορτάζ: Γιάννης Αποστολίδης